Η τpαγωδία στην Άρτα με τον θάνατο του βρέφους που ξέχασε ο 37χρονος πατέρας του για ώρες στο αυτοκίνητό του έχει σοκάρει τη χώρα.
Το περιστατικό σημειώθηκε το πρωί της Τρίτης, όταν ο πατέρας πήρε το μόλις 5,5 μηνών παιδί του, προκειμένου να το μεταφέρει σε βρεφονηπιακό σταθμό και για λόγους που δεν έχουν διευκρινιστεί ακόμη, ξέχασε το παιδί δεμένο στο παιδικό κάθισμα του αυτοκίνητου του και έφυγε. Όταν η 27χρονη σύζυγός του πήγε στο βρεφονηπιακό σταθμό να παραλάβει το παιδί, της είπαν ότι δεν το είχε πάει κανείς.
Στη συνέχεια, μετά από επικοινωνία που είχε με τον σύζυγό της, ο οποίος είχε πάει στη δουλειά του, ο ίδιος παραδέχθηκε ότι είχε ξεχάσει το παιδί στο αυτοκίνητο. Όταν ο πατέρας έσπευσε στο σημείο, όπου είχε σταθμεύσει το αυτοκίνητό του, το βρέφος είχε ήδη χάσει τις αισθήσεις του. Πάντως, αξίζει να σημειωθεί ότι τα αίτια του θανάτου του μωρού δεν έχουν ακόμη διευκρινιστεί.
Το σύνδρομο ξεχασμένου μωρού
Εν μέσω αυτής της σοκαριστικής υπόθεσης προκύπτει το εύλογο ερώτημα: Πώς θα μπορούσε ένας γονέας να ξεχάσει το ίδιο του το παιδί μέσα στο αυτοκίνητό του;
Για τα ελληνικά δεδομένα υποθέσεις όπως αυτή που προέκυψε στην Άρτα, αποτελούσαν μέχρι τώρα εξαιρετικά σπάνια περιστατικά. Ωστόσο, στο εξωτερικό και ειδικότερα στις Ηνωμένες Πολιτείες, η πυκνότητα τέτοιων περιστατικών έχει δημιουργήσει θεωρίες για τα αίτια εγκατάλειψης βρεφών, με γνωστή αυτή «του συνδρόμου του ξεχασμένου μωρού».
Ο Ντέιβιντ Ντάιαμοντ, καθηγητής ψυχολογίας, μοριακής φαρμακολογίας και φυσιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Φλόριντα, δήλωσε στο ABC ότι επιστημονικές μελέτες του εγκεφάλου αποδεικνύουν πως το σύνδρομο του ξεχασμένου μωρού, όντως υπάρχει.
«Είναι όταν ο γονέας χάνει εντελώς την επίγνωση ότι το παιδί βρίσκεται μέσα στο αυτοκίνητο. Είναι το σύστημα συνήθειας του εγκεφάλου μας. Μας επιτρέπει να κάνουμε πράγματα χωρίς να τα σκεφτόμαστε», λέει ο ειδικός.
Ο Ντάιαμοντ μελετά το σύνδρομο του ξεχασμένου μωρού από το 2004 και έχει διατελέσει πραγματογνώμονας για υποθέσεις γονέων που αντιμετωπίζουν κατηγορίες για ανθρωποκτονία, έκθεση παιδιού σε κίνδυνο, ή θάνατο παιδιού από θερμοπληξία.
Γιατί συμβαίνει;
Ο ειδικός εξηγεί ότι όταν υπάρχει ανταγωνισμός μεταξύ του «συστήματος μνήμης συνήθειας» και του «συστήματος μελλοντικής μνήμης» του εγκεφάλου και το «σύστημα μνήμης συνήθειας» υπερισχύει τότε μπορεί να συμβεί το σύνδρομο του ξεχασμένου μωρού.
Όταν γονείς πάνε στη δουλειά τους και ξεχνούν να αφήσουν τα παιδιά τους στον παιδικό σταθμό, για παράδειγμα, αυτό συμβαίνει επειδή συνήθως δεν αποτελεί τμήμα της ρουτίνας τους, σημειώνει ο Ντάιαμοντ.
Υπό συνθήκες στέρησης ύπνου ή άγχους, οι γονείς μπορεί να προβούν στις καθημερινές τους συνήθειες αυτόματα. Για παράδειγμα, μια συνηθισμένη διαδρομή από το σπίτι στη δουλειά, αντί για το σπίτι στον παιδικό σταθμό, εκτελείται αυτόματα, εξήγησε ο ειδικός.
«Κατά κάποιο τρόπο το άτομο βρίσκεται σε κατάσταση αυτόματου πιλότου […] Δεν είναι ότι ευτελίζω τη ζωή ενός παιδιού. Απλώς κάνω μια παρατήρηση ότι δηλαδή υπάρχουν και καλοί, προσεκτικοί, αγαπημένοι γονείς που χάνουν την επίγνωση ότι το παιδί τους είναι στο αυτοκίνητο. Ως επιστήμονας, προσπαθώ να καταλάβω πώς συμβαίνει αυτό», σημειώνει ο Ντάιαμοντ. Ας σημειωθεί ότι η θεωρία βρίσκει πολλούς υπερασπιστές που κατανοούν κάποτε τα βάρη, το άγχος και τις σκοτεινές πτυχές της γονεϊκότητας, ωστόσο άλλοι θεωρούν ότι πρόκειται απλώς για “ξέπλυμα” της ανευθυνότητας και επιχείρηση να αιτιολογηθούν συμπεριφορές με τραγικά αποτελέσματα προς τα παιδιά.