Τελικά, υπάρχει αύξηση των ξαφνικών θανάτων στη χώρα μας; Απαντά ο καθηγητής Καρδιολογίας και κοσμήτορας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης, Γιώργος Κοχιαδάκης.
Έτος ευαισθητοποίησης για τον αιφνίδιο θάνατο ανακηρύσσει το 2023 η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία (ΕΚΕ), αντιλαμβανόμενη την αξία που έχει η πλήρης και στοχευμένη ενημέρωση σε ένα τόσο σημαντικό θέμα και ιδιαίτερα στον κρίσιμο τομέα της πρόληψης και θεραπείας. Στο 90% των περιπτώσεων, αιτία του αιφνίδιου θανάτου είναι οι καρδιαγγειακές παθήσεις, που ανακαλύπτονται εκ των υστέρων και οι οποίες μπορούν να εντοπιστούν με την έγκαιρη διάγνωση και να αντιμετωπιστούν, αναφέρει ο νέος πρόεδρος της ΕΚΕ, καθηγητής Καρδιολογίας και κοσμήτορας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης, Γιώργος Κοχιαδάκης. Προσθέτει ότι ειδικά στους νέους ο αιφνίδιος καρδιακός θάνατος αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά προβλήματα στο χώρο της δημόσιας υγείας, και στόχος είναι ο εντοπισμός των οικογενειών που έχουν γενετική προδιάθεση για καρδιακό νόσημα.
Σε ερώτηση αν υπάρχει αύξηση των περιστατικών ο κ. Κοχιαδάκης υπογραμμίζει: «Δεν υπάρχουν δεδομένα που να υποδηλώνουν την αύξηση της επίπτωσης του αιφνιδίου καρδιακού θανάτου, τα τελευταία χρόνια. Μπορεί το τελευταίο διάστημα να κυκλοφορούν δημοσιεύματα που υπαινίσσονται εκρηκτική αύξηση των αιφνίδιων θανάτων, ωστόσο τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ αποδεικνύουν κάτι τελείως διαφορετικό».
Η συχνότητα αιφνίδιου θανάτου στους νέους κυμαίνεται από 0,8-0,93 περιστατικά ανά 100.000 ετησίως
Ο αιφνίδιος καρδιακός θάνατος είναι ο απροσδόκητος, ο «ξαφνικός» θάνατος, που συμβαίνει σε άτομο που φαίνεται υγιές ή σε κάποιον που πάσχει από μια χρόνια ασθένεια, αλλά στη συγκεκριμένη χρονική περίοδο βρίσκεται σε σταθερή κατάσταση ή σε βελτίωση, εξηγεί ο κ. Κοχιαδάκης μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
«Σαν αιφνίδιο χαρακτηρίζουμε το θάνατο που συμβαίνει μέσα σε μία ώρα από την εμφάνιση κάποιων ενοχλημάτων. Στους νέους ο αιφνίδιος καρδιακός θάνατος αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά προβλήματα στο χώρο της δημόσιας υγείας. Αφορά άτομα νεαρής ηλικίας στην πλειοψηφία τους σε άριστη φυσική κατάσταση. Δεδομένα από μελέτες στο γενικό πληθυσμό δείχνουν ότι η συχνότητα του αιφνίδιου θανάτου στους νέους κυμαίνεται από 0,8-0,93 περιστατικά ανά 100.000 ετησίως».
Έτος αιφνιδίου θανάτου το 2023 – Οι λόγοι της πρωτοβουλίας της ΕΚΕ
Στο 90% των περιπτώσεων, αιτία του αιφνίδιου θανάτου είναι καρδιαγγειακές παθήσεις, κυρίως στεφανιαία νόσος και κληρονομικά καρδιακά νοσήματα, τα οποία ανακαλύπτονται εκ των υστέρων. «Οι περισσότεροι από αυτούς τους θανάτους μπορούν να προληφθούν με την έγκαιρη διάγνωση και τον εντοπισμό των ατόμων υψηλού κινδύνου, που δεν είναι άλλοι από αυτούς με οικογενειακό ιστορικό καρδιοπάθειας. Έτσι, η πρόληψη του αιφνιδίου καρδιακού θανάτου μετετράπη σε μια από τις πιο κριτικές προκλήσεις των σύγχρονων συστημάτων δημόσιας υγείας.
Βασική αρχή της πρόληψης είναι η πρώιμη διάγνωση της υποκείμενης καρδιοπάθειας που προκαλεί τον αιφνίδιο θάνατο και η αντιμετώπισή της. Πρέπει να ληφθούν όλα τα μέτρα πρόληψης και αντιμετώπισης της καρδιακής νόσου πριν αυτή οδηγήσει σε αιφνίδιο θάνατο», τονίζει ο κ. Κοχιαδάκης.
Η ΕΚΕ, σε μία προσπάθεια ευαισθητοποίησης της Πολιτείας, αλλά και του πληθυσμού ανακήρυξε το 2023 έτος αιφνίδιου καρδιακού θανάτου. Έτσι, θα διοργανώσει δράσεις και θα διαμορφώσει προτάσεις για το σκοπό αυτό, προσθέτει ο Καθηγητής.
Τα βήματα της πρόληψης – οι αθλητές κινδυνεύουν περισσότερο
Όσον αφορά τον αιφνίδιο καρδιακό θάνατο στους νέους, στόχος είναι να εντοπιστούν οι οικογένειες που έχουν γενετική προδιάθεση για καρδιακό νόσημα, ώστε τα παιδιά τους, κυρίως αυτά που αθλούνται συστηματικά ή σε αγωνιστικό επίπεδο, να λάβουν την κατάλληλη προληπτική θεραπεία και να αποφύγουν τον κίνδυνο, σημειώνει ο κ. Κοχιαδάκης.
Προσθέτει ότι έως την ηλικία των 10 ετών, όλα τα παιδιά που αθλούνται θα πρέπει ετησίως να εξετάζονται από τον παιδίατρό τους ο οποίος και θα δίνει «το πράσινο φως» για την άθληση. Εξάλλου, όλοι οι αθλητικοί σύλλογοι, πλέον, έχουν καθιερώσει την κάρτα υγείας αθλητή, η οποία συμπληρώνεται ύστερα από ιατρική εξέταση.
Ο πρόεδρος της ΕΚΕ εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι έως την ηλικία των 10 ετών, ο κίνδυνος αιφνίδιου θανάτου ακόμη και αν υπάρχει κληρονομικό νόσημα καρδιάς είναι σχεδόν μηδενικός. «Ο κίνδυνος αυτός αυξάνεται κατακόρυφα από τα 10 έως τα 20. Γι’ αυτό, μετά τα 10, οι μικροί αθλητές -ακόμη και αν δεν συμμετέχουν σε αγώνες- θα πρέπει εκτός από τον παιδίατρο να εξετάζονται απαραίτητα και από καρδιολόγο. Αν δε, υπάρχει στην οικογένειά τους ιστορικό καρδιακής πάθησης, είναι απαραίτητος και ο γονιδιακός έλεγχος, ώστε τυχόν κληρονομικό νόσημα να εντοπίζεται έγκαιρα.
Τα κληρονομικά νοσήματα καρδιάς συμπεριφέρονται “ύπουλα”, αφού συχνά η πρώτη εκδήλωσή τους είναι ο αιφνίδιος θάνατος των αθλητών.
Οι αθλητές κινδυνεύουν περισσότερο, αλλά ο αιφνίδιος θάνατος μπορεί να συμβεί σε οποιονδήποτε νέο άνθρωπο, εφόσον έχει τέτοιο κληρονομικό νόσημα».
Προτεραιότητα η πρόληψη των καρδιαγγειακών νοσημάτων
Όπως αναφέρει ο κ. Κοχιαδάκης, τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει σημαντικά βήματα από την πλευρά της Πολιτείας. Έτσι, μετά τα μέτρα πρόληψης για τον καρκίνο, η Πολιτεία έχει θεσμοθετήσει τη διενέργεια μιας σειράς προληπτικών εξετάσεων για τον έλεγχο των προδιαθεσικών παραγόντων στεφανιαίας νόσου. Επίσης, έχει θεσμοθετήσει τον προαθλητικό έλεγχο σε παιδιά που θέλουν να αθληθούν. Ωστόσο, συμπληρώνει μένει να γίνουν ακόμα πολλά και σίγουρα μία οργανωμένη πρωτοβάθμια υγεία, θα βοηθούσε σε αυτό.
Στο επίκεντρο των επιστημονικών εξελίξεων η Ελλάδα
Ο κ. Κοχιαδάκης αναφέρεται στους στόχους του νέου ΔΣ της ΕΚΕ, η οποία είναι η μεγαλύτερη επιστημονική ιατρική εταιρεία της Ελλάδας με 3.500 μέλη και με αξιοσημείωτο επιστημονικό και κοινωνικό έργο. Ιδρυτικό μέλος της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρείας και μία από τις πιο ενεργές επιστημονικές εταιρείες στην Ευρώπη.
Η εκπαίδευση και η έρευνα, με στόχο τη μείωση των καρδιαγγειακών νοσημάτων, αποτελούν διαχρονικά προτεραιότητες της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας σημειώνει. Προσθέτει ότι βασικός στόχος του νέου ΔΣ για τα επόμενα δύο χρόνια είναι η εξωστρέφεια της εταιρείας και η περαιτέρω διεύρυνση τόσο των εκπαιδευτικών όσο και των κοινωνικών δράσεων.
Στον τομέα των επιστημονικών πρωτοβουλιών ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στη διοργάνωση από την Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία του ACC Middle East 2023 στην Αθήνα, σε συνεργασία με το American College of Cardiology, το οποίο θα αποτελέσει το μεγαλύτερο διεθνές συνέδριο στην Ελλάδα για το 2023 και το πρώτο αμερικανικό συνέδριο που γίνεται επί ευρωπαϊκού εδάφους.
Επίσης, για το 2024 δρομολογείται από την ΕΚΕ το ESC Preventive Cardiology Congress σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Καρδιολογική Εταιρεία.
Πρόκειται για δύο μεγάλα διεθνή επιστημονικά συνέδρια που θα συγκεντρώσουν το ενδιαφέρον χιλιάδων συνέδρων από όλο τον κόσμο, καθιστώντας τη χώρα μας επίκεντρο των σύγχρονων επιστημονικών εξελίξεων που αφορούν την Καρδιαγγειακή Ιατρική.
Ταυτόχρονα με τα δύο μεγάλα Καρδιολογικά Συνέδρια που πραγματοποιεί κάθε έτος η ΕΚΕ, θα αναβαθμιστούν και τα Περιφερειακά Συνέδρια, αποκτώντας νέα μορφή και περιεχόμενο, με έμφαση στην ενημέρωση των πολιτών της περιφέρειας για την πρόληψη και θεραπεία των καρδιαγγειακών νόσων.
Στο πεδίο της εκπαίδευσης θα δοθεί έμφαση στην επιμόρφωση των νέων καρδιολόγων με εβδομαδιαία σεμινάρια επιμόρφωσης και εκπαίδευσης των ειδικευομένων και των νέων καρδιολόγων στο αμφιθέατρο της ΕΚΕ.
Η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία είναι διαχρονικά πρωτοπόρα και ιδιαίτερα ενεργή στον τομέα της έρευνας, αλλά και στο πεδίο των κοινωνικών δράσεων προκειμένου να ενημερώνει τους πολίτες και τους ασθενείς για τα καρδιαγγειακά νοσήματα.