Πριν πέντε χρόνια, μια μικρή ομάδα επιστημόνων ειδικευμένων στην καταπολέμηση του καρκίνου που συναντήθηκαν σε ένα εστιατόριο σε νοσοκομείο στο Μάιντς της Γερμανίας, κατάρτισαν ένα τολμηρό σχέδιο: Θα δοκίμαζαν το νέο τους εμβόλιο κατά του καρκίνου ενάντια σε μια από τις πιο λοιμώδεις μορφές της νόσου, έναν καρκίνο διαβόητο για τις συνέπειες ακόμη και σε ασθενείς των οποίων οι όγκοι είχαν αφαιρεθεί.
Το εμβόλιο μπορεί να μην σταματήσει αυτές τις υποτροπές, αντιλήφθηκαν ορισμένοι από τους επιστήμονες – όμως οι ασθενείς ήταν απελπισμένοι.
Και η ταχύτητα με την οποία επανεμφανιζόταν συχνά η ασθένεια, ο καρκίνος του παγκρέατος, θα μπορούσε να λειτουργήσει προς όφελος των επιστημόνων: Καλώς ή κακώς, θα ανακάλυπταν σύντομα εάν το εμβόλιο βοήθησε.
Τα πρώτα ενθαρυντικά αποτελέσματα
Την Τετάρτη, οι επιστήμονες ανέφεραν αποτελέσματα που απαντούσαν στην απελπισία των ασθενών. Το εμβόλιο προκάλεσε ανοσοαπόκριση σε τουλάχιστον μισούς από τους ασθενείς που έλαβαν θεραπεία και αυτοί οι άνθρωποι δεν εμφάνισαν υποτροπή του καρκίνου τους κατά τη διάρκεια της μελέτης, εύρημα που ανεξάρτητοι ειδικοί περιέγραψαν ως εξαιρετικά υποσχόμενο.
Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο Nature, ήταν ορόσημο στο κίνημα πολλών ετών για την κατασκευή εμβολίων κατά του καρκίνου προσαρμοσμένα στους όγκους μεμονωμένων ασθενών.
Ερευνητές στο Αντικαρκινικό Κέντρο Memorial Sloan Kettering στη Νέα Υόρκη, με επικεφαλής τον Δρα Βινόντ Μπαλατσάντραν, αφαίρεσαν όγκους από ασθενείς και έστειλαν δείγματά τους στη Γερμανία.
Εκεί, επιστήμονες της BioNTech, της εταιρείας που κατασκεύασε ένα εξαιρετικά επιτυχημένο εμβόλιο κατά της COVID-19 σε συνεργασία με την Pfizer, ανέλυσαν τη γενετική σύνθεση ορισμένων πρωτεϊνών στην επιφάνεια των καρκινικών κυττάρων.
Χρησιμοποιώντας αυτά τα γενετικά δεδομένα, οι επιστήμονες της BioNTech στη συνέχεια παρήγαγαν εξατομικευμένα εμβόλια σχεδιασμένα να διδάξουν το ανοσοποιητικό σύστημα κάθε ασθενούς να επιτίθεται στους όγκους.
Οι ομοιότητες με τα εμβόλια για τον κορωνοϊό
Οπως τα εμβόλια της BioNTech για τον κορωνοϊό, τα εμβόλια κατά του καρκίνου βασίζονταν στο αγγελιοφόρο RNA. Σε αυτή την περίπτωση, τα εμβόλια έδωσαν οδηγίες στα κύτταρα των ασθενών να παράγουν μερικές από τις ίδιες πρωτεΐνες που βρέθηκαν στους όγκους τους, προκαλώντας δυνητικά μια ανοσολογική απόκριση που θα ήταν χρήσιμη κατά των πραγματικών καρκινικών κυττάρων.
Σε ασθενείς που δεν φάνηκε να ανταποκρίνονται στο εμβόλιο, ο καρκίνος είχε την τάση να επανεμφανίζεται περίπου 13 μήνες μετά την επέμβαση. Οι ασθενείς που ανταποκρίθηκαν, ωστόσο, δεν έδειξαν σημάδια υποτροπής κατά τη διάρκεια των περίπου 18 μηνών που παρακολουθήθηκαν.
«Αυτή είναι η πρώτη αποδεδειγμένη επιτυχία – και θα την ονομάσω επιτυχία, παρά την προκαταρκτική φύση της μελέτης – ενός εμβολίου mRNA στον καρκίνο του παγκρέατος», δήλωσε ο Δρ Ανίρμπαν Μαΐτρα, ειδικός στη νόσο στο Αντικαρκινικό Κέντρο MD Anderson του Πανεπιστημίου του Τέξας, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη. «Με αυτό το πρότυπο αποτελεσμάτων, πρόκειται πραγματικά για ορόσημο», πρόσθεσε.