Ποδηλατώντας στις παλιές ράγες της Κακιάς Σκάλας
Πώς θα σας φαινόταν η ιδέα να κάνατε ποδήλατο πάνω σε παλιές ράγες τρένου, απολαμβάνοντας τη θέα στον Αργοσαρωνικό στην Κακιά Σκάλα κοντά στα Μέγαρα; Αν η απάντησή σας είναι θετική, τότε σας ενδιαφέρει το railbiking που ήρθε και στην Ελλάδα από το γραφείο εναλλακτικού τουρισμού «Railbiking in Greece». Περί τίνος πρόκειται; Είναι ποδηλασία πάνω στην παλιά γραμμή του ΟΣΕ για Πελοπόννησο, με ειδικά διαμορφωμένες ποδηλατοδρεζίνες.
Ουσιαστικά είναι ένας συνδυασμός ποδηλάτου και σιδηρόδρομου με φανατικούς φίλους σε όλο τον κόσμο, καθώς συνδυάζει την άθληση, την αναψυχή και την γνώση και παράλληλα πετυχαίνει τη διάσωση και αξιοποίηση εγκαταλειμμένων σιδηροδρομικών δίκτυών, σε τόπους με φυσική ομορφιά και σημαντικά αξιοθέατα όπου η πρόσβαση -συνήθως- με το αυτοκίνητο είναι αδύνατη.
Ο σιδηροδρομικός ποδηλατοτουρισμός είναι ανεπτυγμένος εδώ και δεκαετίες στο εξωτερικό, όπου ολόκληρα ανενεργά σιδηροδρομικά δίκτυα έχουν μετατραπεί σε railbiking «πάρκα», με οργανωμένες ενοικιάσεις ποδηλατοδρεζινών και διαδρομές σε γραφικές τοποθεσίες. Στις χώρες που συγκαταλέγονται στην ανάπτυξη αυτού του είδους τουρισμού είναι η Γερμανία, το Βέλγιο, η Νέα Ζηλανδία, τα Νησιά Φίτζι και κάποιες πολιτείες των ΗΠΑ.
Σιδηροδρομικός ποδηλατοτουρισμός στην Κακιά Σκάλα
Για αιώνες ολόκληρους η Κακιά Σκάλα, η βραχώδης και απόκρημνη τοποθεσία στο δυτικό τμήμα των Γερανείων Ορέων, ανάμεσα στην πεδιάδα των Μεγάρων και στην περιοχή της Κινέτας, ήταν συνδεδεμένη με τη λέξη «ταλαιπωρία». Δεν είναι τυχαίο, πως στα μέρη αυτά είχε τα λημέρια του -σύμφωνα με τη μυθολογία- ο Κορίνθιος ληστής Σκίρωνας, ο οποίος είχε εξελιχθεί στον φόβο και στον τρόμο των περαστικών μέχρι που πήρε το «μάθημά» του από τον Θησέα. Σύμφωνα με τη μυθολογία ο μεγαλόσωμος Σκίρωνας, έμενε στην Κακιά Σκάλα και συνήθιζε να κρατά τσεκούρι. Όταν περνούσε κάποιος ξένος, ο Σκίρωνας τον έβαζε να του πλύνει τα πόδια και όταν αυτός έσκυβε τον κλοτσούσε και έπεφτε από τα βράχια, ενώ στην ακτή ήταν μια τεράστια θαλάσσια χελώνα που περίμενε το θύμα για να το κατασπαράξει. Τέτοια ήταν η φήμη της τοποθεσίας, που οι αρχαίοι αποκαλούσαν «Σκιρωνίδες πέτρες» από το όνομά του. Ο Θησέας ήταν αυτός κατάφερε και έριξε τον Σκίρωνα στον γκρεμό και απάλλαξε τους ταξιδιώτες από την παρουσία του.
Στα τέλη του 19ου αιώνα, στο πέρασμα της Κακιάς Σκάλας κατασκευάστηκε με πολύ κόπο και ιδρώτα η μετρική γραμμή που ένωσε την Αθήνα και την Αττική, με την Πάτρα και στη συνέχεια με όλη την Πελοπόννησο. Η γραμμή ήταν σε λειτουργία έως τα τέλη της δεκαετίας του 1990, οπότε και κατασκευάστηκε η νέα υπερσύγχρονη γραμμή βορειότερα της σημερινής. Αποτέλεσμα να εγκαταλειφθεί το δίκτυο και σε πολλά σημεία του να έχει λεηλατηθεί από επιτήδειους.
Ωστόσο τα τελευταία χρόνια η εταιρεία Railbiking in Greece, που αποτελείται από νέους ανθρώπους που αγαπούν το ποδήλατο, τον σιδηρόδρομο και το παλιό μετρικό δίκτυο στην περιοχή της Κακιάς Σκάλας, κάνει πράξη τον σιδηροδρομικό ποδηλατοτουρισμό, σε όλα τα στάδια. Από την κατασκευή των δρεζινοποδηλάτων, έως το τουριστικό marketing και τις τουριστικές δράσεις.
Έδρα της Railbiking in Greece είναι τα Μέγαρα. Οι άνθρωποι της εταιρείας -κατόπιν συνεννόησης- θα σας περιμένουν στον παλιό Σιδηροδρομικό Σταθμό των Μεγάρων, ένα κτήριο ιδιαίτερης ιστορικής και αρχιτεκτονικής αξίας που χρονολογείται από το 1885 οπότε και ξεκίνησε η λειτουργία της γραμμής Σκαραμαγκάς – Κόρινθος, που στη συνέχεια επεκτάθηκε στα δύο άκρα προς Πειραιά και Πάτρα. Ο σταθμός, που σήμερα χρησιμοποιείται για πολιτιστικούς σκοπούς, βρίσκεται στο κέντρο σχεδόν των Μεγάρων και η πρόσβαση σ΄ αυτόν είναι εύκολη, μέσω Ολυμπίας Οδού.
Αρχικά θα ενημερωθείτε για τη διαδρομή, και τα όσα θα δείτε, αλλά και για τη συμβολή του σιδηρόδρομου στη βιομηχανική ιστορία της περιοχής. Στη συνέχεια θα καθίσετε αναπαυτικά στις θέσεις σας, για ν’ ακολουθήσει μια σύντομη επίδειξη χειρισμού του δρεζινοποδηλάτου -που είναι σταθεροποιημένο με τέσσερις ρόδες στις ράγες- και για το οποίο δεν απαιτείται ισορροπία, όπως στα κλασικά ποδήλατα. Η λειτουργία του είναι απολύτως ασφαλής, ωστόσο για κάθε ενδεχόμενο υπάρχει μηχανισμός άμεσης ακινητοποίησης. Όσο για την ταχύτητα που αναπτύσσει, είναι ίδια με τα συμβατικά ποδήλατα.
Θα ξεκινήσετε την πορεία σας, υπό την επίβλεψη ανθρώπου της εταιρείας ποδηλατώντας νοτιοδυτικά και διασχίζοντας αρχικά τη σιδηροδρομική γέφυρα, επάνω από την υπερσύγχρονη «Ολυμπία Οδό», για να κινηθείτε στη συνέχεια σχεδόν παράλληλα με την παλιά Εθνική Οδό Αθηνών – Κορίνθου.
Τι άλλο θα δείτε στη διαδρομή; Τους μισοερειπωμένους σταθμούς και τα «φυλάκια» του πάλαι ποτέ ΣΠΑΠ (Σιδηρόδρομοι Πειραιώς – Αθηνών – Πελοποννήσου), το εγκαταλειμμένο εργοστάσιο ασβέστης -με την εντυπωσιακή ασβεστοκάμινο- στη θέση Στίκα, τη μονάδα με τις ιχθυοκαλλιέργειες, αλλά και τα πολλά πέτρινα πολυβολεία του Β΄ Π.Π. που κατασκεύασαν οι γερμανικές κατοχικές δυνάμεις για την προστασία της σιδηροδρομικής γραμμής, αλλά και για να ελέγχουν το στενό στρατηγικό πέρασμα ανάμεσα στην Πελοπόννησο και την Αττική. Σε κάποια σημεία θα κινείστε παράλληλα με τη νέα υπερσύγχρονη γραμμή, θα δείτε σίγουρα κάποιον συρμό του Προαστιακού να σας προσπερνάει και να σας «χαιρετάει» σφυρίζοντας, ενώ ψηλότερα διέρχεται ο νέος αυτοκινητόδρομος της Ολυμπίας Οδού, με τις μεγάλες σήραγγες και τον έντονο φωτισμό τα βράδια. Κυριολεκτικά στο σημείο αυτό, «διασταυρώνονται» το παλιό οδικό και σιδηροδρομικό δίκτυο, με το σύγχρονο. Το χθες, με το σήμερα και το αύριο.
Πόσο κοστίζει
Το μήκος τη διαδρομής που θ’ ακολουθήσετε αγγίζει τα 7,5 χλμ., 15 χλμ συνολικά με την επιστροφή στα Μέγαρα, και είναι ιδιαίτερα βατή, χωρίς ανηφόρες και δυσκολίες στο πεντάλ. Στις στάσεις που πραγματοποιούνται σε συγκεκριμένα σημεία, με παγκάκια και θέα, οι άνθρωπο της Railbiking in Greece θ’ απαντήσουν σε κάθε απορία σας. Η δράση διαρκεί 2 με 2,5 ώρες και οι τιμές ξεκινούν από 20 ευρώ, ενώ για οικογένειες με παιδιά υπάρχουν ανάλογα πακέτα.
Λίγα λόγια για Railbiking in Greece
Η Railbiking in Greece κατασκεύασε σύμφωνα με τις ελληνικές συνθήκες οχήματα, που κινούνται γρήγορα και με ασφάλεια στο παλαιό μετρικό δίκτυο του ΣΠΑΠ. Πρόκειται για δρεζίνες χαμηλής θέσης, που έχουν το πλεονέκτημα να είναι ελαφριές, να μεταφέρονται και να συναρμολογούνται εύκολα.
Όλα ξεκίνησαν από την αγάπη ενός νεαρού νοσηλευτή, του Αρτέμιου Φιλάτοβ, για το ποδήλατο αλλά και για το σιδηρόδρομο, ως κομμάτι της βιομηχανικής ιστορίας της χώρας. Όπως λέει, το railbiking, αφορά μια ολοκληρωμένη πρόταση εναλλακτικού τουρισμού, αξιοποιώντας, αναδεικνύοντας και διασώζοντας τα εγκαταλειμμένα σιδηροδρομικά δίκτυα, που συνήθως αποψιλώνονται ή λεηλατούνται από κυνηγούς μετάλλων. Ξεκινώντας από το μηδέν, και χωρίς καμία απόλυτη γνώση, κατάφερε να φτάσει στο σημείο να κατασκευάζει ποδηλατοδρεζίνες Made in Greece.
Όσο και αν ακούγεται απίστευτο, λόγω της αιώνιας ελληνικής γραφειοκρατίας, ο ΟΣΕ στάθηκε μ’ ενδιαφέρον στο project της Railbiking in Greece, δίνοντας λύσεις που συνέβαλαν καθοριστικά στην ώθηση της δραστηριότητας με την εκμίσθωση μέρους του δικτύου στην περιοχή της Κακιάς Σκάλας.
Στόχος της Railbiking in Greece είναι να μετατρέψει τα 8 χλμ δικτύου που της έχoυν εκμισθωθεί, σ’ ένα πάρκο σιδηροδρομικού ποδηλατοτουρισμού, που εκτός από άθληση αναψυχή και γνώση θα διασώσει τον παλαιό μετρικό σιδηρόδρομο, αναδεικνύοντάς τον ως κομμάτι της νεότερης βιομηχανικής ιστορίας της χώρας.
Ανενεργά σιδηροδρομικά δίκτυο υπάρχουν στην Πελοπόννησο, στην Θεσσαλία και στη Δυτική Μακεδονία, λόγω κυρίως της οικονομικής κρίσης, αλλά και στην Αττική όπως η παλαιά μετρική γραμμή που έχει εγκαταλειφθεί εξαιτίας νέας χάραξης. Τα δίκτυα αυτά θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν για railbiking δράσεις, αποτρέποντας τη λεηλασία τους από «κυνηγούς» μετάλλων που τα αποψιλώνουν προκαλώντας σοβαρές καταστροφές.
